Koffiepauze. Vanop de kapiteinsdienst aanschouwt havenkapitein Philippe Herman trots de gloednieuwe 100% elektrische schoonmaakboot die het kanaal afvaart om tonnen afval te verwijderen.
We vroegen de kapitein om ons te vertellen over de netheid van het kanaal en zijn omgeving: een moeilijke opdracht die om een dagelijkse inzet vraagt.
Philippe Herman: We hebben (met de nieuwe Damona, nu drie) boten die elke dag uitvaren; ze halen iedere keer verschillende m³ afval op.
Maar waar komt al dat afval vandaan?
Er zijn meerdere mogelijke oorzaken. Om te beginnen heb je voorbijgangers zonder respect voor het milieu die het kanaal net zoals zijn omgeving een beetje als hun vuilnisbak beschouwen. Ten tweede, en daar kan niemand iets aan doen, is het Brusselse rioolsysteem ontworpen om situaties waarbij er te veel water zou zijn op te vangen. Bij zware regenval is het de bedoeling dat het water in het kanaal wordt geloosd. Dat is een goede zaak omdat het voorkomt dat kelders en straten zouden overstromen. Maar anderzijds vervuilt dit systeem af en toe onze waterwegen en voert het soms een deel van wat zich in onze riolen zit mee. De laatste mogelijke bron? Aangezien wij in het zuiden en noorden met Vlaanderen zijn verbonden en daar geen protocol bestaat voor de schoonmaak van het kanaal, gebeurt het dat afval onder invloed van de wind tot bij de eerste sluis drijft die het tegenkomt (Molenbeek of Anderlecht).
En letten de gebruikers van de haven wel op? Ik bedoel de concessiehouders, de schippers en transporteurs?
Laat ik heel duidelijk zijn: het zijn niet de gebruikers van de haven die het kanaal vervuilen en verontreinigen. Het is immers hun werkinstrument en -omgeving. Wij hebben geen problemen met de ongeveer 200 bedrijven die in de haven gevestigd zijn, noch met de transporteurs (vrachtwagens of boten). Dat zijn meestal zeer respectvolle mensen die bovendien rekening moeten houden met een hoop milieunormen.
Maar laten we eerlijk zijn: het is inderdaad een hele opdracht om alles op te ruimen. Maar het is ook geen ramp: er zit vis in het kanaal dat gekenmerkt wordt door een mooie biodiversiteit, wat erop wijst dat het kanaal relatief gezond is en goed wordt beheerd. Leefmilieu Brussel en andere openbare instellingen zorgen goed voor de Brusselse waterweg!
Laten we het over de Damona hebben, de nieuwe schoonmaakboot. Wat maakt ze bijzonder?
Ze is 100% elektrisch en vaart sinds kort elke dag het havengebied af om al het drijvende afval op te vissen. Dat zal gebeuren met een recuperatiebaksysteem aan de voorkant van de boot. De capaciteit van de huidige boot (de Castor) bedraagt 1,2 m3. Dit nieuwe elektrische exemplaar zal een inhoud hebben van 2,8 m3, wat het uitvaren van onze boten rendabeler zal maken. Bovendien leggen wij momenteel de laatste hand aan de bouw van een onderhoudscentrum in Anderlecht, waardoor wij één van de boten ten zuiden van de hoofdstad kunnen laten liggen en niet meer elke dag de stad hoeven door te steken om aan de andere kant vuil te gaan ophalen. Wij ronden momenteel de aanwervingsprocedure voor twee matrozen af (niet alleen mannen, maar ook vrouwen zijn van harte welkom!) om de bemanning aan te vullen.