Duurzame ontwikkeling: drie concessiehouders van de haven gecertificeerd als CO2-neutraal

8 603 tCO₂e komt overeen met:

  • 1215 keer een reis rond de wereld in een gemiddelde auto
  • 3 603 H/T vluchten Brussel-New York in economy
  • 3 199 432 euro maatschappelijke kosten

Vanuit zijn vastberaden voornemen om ambitieus te reageren op de klimaatdoelstellingen zoals bepaald in de akkoorden van Parijs en Glasgow, heeft Brussel zich er resoluut toe verbonden om een “koolstofarm gewest” te worden. Een van de tools om deze doelstelling te bereiken is de dienst Klimaatdeskundige van de Haven van Brussel. Die kon al tijdens het eerste jaar van zijn ontwikkeling spectaculaire resultaten neerzetten.

Philippe Matthis

Philippe Matthis, directeur-generaal van de Haven van Brussel, legt uit: “Het Brussels Gewest heeft zich ertoe verbonden om de uitstoot van broeikasgassen tegen 2030 met 40% te verminderen ten opzichte van 2005. Ook de haven heeft een ambitieus plan goedgekeurd om mee de opwarming van de aarde tegen te gaan. Onze gebouwen zijn al koolstofneutraal sinds 2018. En natuurlijk willen we dat onze klanten ons voorbeeld volgen, zodat het hele havengebied op termijn koolstofneutraal wordt. Omdat we de bewustwording bij onze concessiehouders wilden versterken, hebben we onze nieuwe dienst Klimaatdeskundige in het leven geroepen.

Laura Shahbenderian et Marie Orlovski

De opdracht van deze klimaatdeskundige bestaat erin de concessiehouders van de haven die dat wensen te informeren, te sensibiliseren en te begeleiden in initiatieven die hun koolstofvoetafdruk helpen te verminderen - en idealiter te neutraliseren. Het is de firma CO₂ Logic die de opdracht heeft gekregen dit te doen. “We screenen daarvoor een hele reeks gegevens over de koolstofafdruk van bedrijven: hun energieverbruik over een heel jaar, de mobiliteit van hun werknemers, hun inkomende en uitgaande vrachten, enzovoort. Al deze gegevens worden vervolgens vermenigvuldigd met emissiefactoren, wat ons een kaart oplevert van de verbruiksniveaus, uitgedrukt in ton CO₂-equivalent”, aldus Laura Shahbenderian en Marie Orlovski, respectievelijk projectmanager en CO₂-adviseur bij CO₂ Logic.

De identificatie van de emissiebronnen is slechts het eerste deel van het proces. “Daarna begint het lastige deel: samen met de bedrijven moeten we realistische manieren zien te vinden om hun uitstoot op een duurzame manier te beperken. Gelukkig zijn de betrokken bedrijven overtuigd van de voordelen die onze aanpak biedt. Sommige zijn zelfs van plan het initiatief uit te breiden naar hun andere vestigingen in België.

Sinds 2020 selecteert de Haven van Brussel elk jaar drie vrijwillige bedrijven uit haar 200 concessiehouders. Als die instemmen, moeten ze twee verplichtingen nakomen: enerzijds verbinden ze zich tot de uitwerking van oplossingen om koolstofneutraliteit te bereiken en anderzijds wordt van hen verwacht dat ze financiële steun verlenen aan een internationaal milieuproject. Dit jaar werden twee projecten ondersteund: eentje in Guatemala en eentje in Oeganda.

De ecologische functie van het bos vrijwaren

In Guatemala, in de regio van de Sierra de Lacandon, werden al 35 miljoen bomen geplant en 16.000 hectare beschermd in het kader van een campagne voor bosbehoud (ondersteuning van de biodiversiteit en bedreigde diersoorten) en steun aan de inheemse gemeenschappen (empowerment van vrouwen, bescherming van landrechten). Dit project kan rekenen op de steun van Satic/Minera en Ready Beton.

Een ecosysteem rond water

Het andere project, dat door Rhenus, Loxam en de haven zelf wordt gesteund, is gericht op de drinkwatervoorziening voor honderden gezinnen in Oeganda, in het district Kaliro. Er werden 15 waterputten hersteld, ten voordele van 17.000 mensen. Dit vertegenwoordigt 46 miljoen liter zuiver en drinkbaar water. Het betekent ook een sterke beperking van de plaatselijke ontbossing en een vermindering van het aantal ziekten dat veroorzaakt wordt door de consumptie van niet-drinkbaar water.

 

Herman De Backker

Waaier van maatregelen

Drie bedrijven zijn de uitdaging aangegaan voor deze eerste oefening met de klimaatdeskundige. Alle drie zijn ze sinds kort officieel gecertificeerd als CO₂-neutraal. Herman De Backker, afgevaardigd bestuurder van Satic/Minera (bouwmaterialen) en algemeen directeur van Ready Beton: “We waren meteen enthousiast over dit proces. Ik moet zeggen dat we deel uitmaken van een Nederlandse groep en dat ze daar een aantal lengtes voorliggen op het gebied van duurzame ontwikkeling (daar bestaat dit soort energie-audits al sinds 2010). Maar in onze sector zijn initiatieven als dit nog niet ingeburgerd en wij zijn trots dat we er aan mee kunnen doen.

Bart Van Rossen

Volgens de door CO₂ Logic uitgevoerde studie vertegenwoordigden de drie bedrijven samen een uitstoot van 8.603 tCO₂e (ton CO₂-equivalent). Een groot deel van deze emissie is afkomstig van het vrachtvervoer waarop deze bedrijven op grote schaal een beroep doen. De rest wordt hoofdzakelijk geproduceerd door de havenfaciliteiten van de drie ondernemingen, waartoe ook Rhenus behoort, een dienstverlener in logistiek en vervoer. “In de lijst met aanbevelingen stonden heel wat mogelijke quick wins: het gebruik van groene energie of de vervanging van oude machines”, aldus Bart Van Rossen, de Belgische baas van Rhenus. “Wij zijn nu bezig onze klanten en partners ervan te overtuigen om mee te stappen in onze duurzame aanpak. Als je zelf overtuigd bent, is het gemakkelijker om je partners mee te krijgen, door te proberen de principes van de Donuteconomie toe te passen.

Dus hoe kunnen we deze emissies verminderen of zelfs wegwerken? Hierna een aantal ambitieuze maar haalbare manieren die in overleg met de drie bedrijven werden ingevoerd:

  • Inzet van groene energieleveranciers + zonnepanelen
  • Toenemend gebruik van rivier- en zeevervoer (in tegenstelling tot wegvervoer)
  • Uitbreiding van het wagenpark van elektrische voertuigen
  • Meer telewerken en ontwikkeling van een mobiliteitsplan (gebruik van openbaar vervoer)
Bill Olivier

De eerste “energieaudit” van de Haven van Brussel heeft ook betrekking op een derde en laatste hoofdrolspeler: Loxam, een bedrijf dat gespecialiseerd is in materieelverhuur aan professionals. “Door de aard van onze activiteiten kunnen wij grote aankopen en de daarmee gepaard gaande koolstofuitstoot vermijden. Bovendien is ons materieel vaak hybride en deels elektrisch”, aldus Bill Olivier, directeur Belux van Loxam. “Onze zwakste schakel blijft echter de levering van de apparatuur aan de klanten. En als we elektrische voertuigen kunnen veralgemenen, wat in andere landen al het geval is, zullen we een enorme stap vooruitzetten. De aanbevelingen van de haven komen in ieder geval goed overeen met de CSR-verbintenissen van de Loxam-groep, dus we evolueren in de goede richting. Samen.

Gepubliceerd op 22/12/21